BHMA - Μπορεί να συγκυβερνήσουν ΝΔ και ΠαΣοΚ;

Η χώρα έχει αναμφισβήτητα εισέλθει σε μια εξόχως ενδιαφέρουσα πολιτική περίοδο. Είναι ίσως η πρώτη φορά –μετά την δεκαετία του ΄70, όπου επανέρχεται στο επίκεντρο του δημόσιου λόγου το ζήτημα της αναδιάταξης του πολιτικού σκηνικού μέσα από συνεργασίες και διευρύνσεις. Ασφαλώς η συζήτηση αυτή δεν στερείται πολιτικού ερείσματος αφού:
η δημοσιοποίηση των πρόσφατων δημοσκοπήσεων και η φιλολογία για την «κρίση του δικομματισμού» που τις συνόδευσε,
το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και το ιδιόμορφο «πολιτικό φλερτ » που αναπτύχθηκε με το ΣΥΡΙΖΑ,
οι αβεβαιότητες που προκαλεί ένας εκλογικός νόμος εύθραυστων και ασταθών πλειοψηφιών, έχουν παίξει καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή.
Δύο είναι τα κεντρικά ερωτήματα που τίθενται, και έμμεσα ή άμεσα υποκρύπτουν την ρευστότητα που χαρακτηρίζει τη πολιτική σκηνή:
Μπορεί η κυβέρνηση να διευρυνθεί με το διορισμό κυβερνητικών στελεχών από άλλους χώρους κατά τα πρότυπα της Γαλλίας;
Θα μπορούσε να υπάρξει κυβέρνηση συνεργασίας ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα ;
Η περίπτωση Σαρκοζί, δηλαδή της συμμετοχής στο κυβερνητικό σχήμα στελεχών από άλλους πολιτικούς χώρους, ούτε πρωτότυπη είναι ,ούτε και άγνωστη για τα ελληνικά δεδομένα. Τόσο προδικτατορικά , όσο και μεταδικτατορικά, υπήρξαν περιπτώσεις που το μοντέλο αυτό ενεργοποιήθηκε στην πολιτική ζωή του τόπου. Την περίοδο Κων/νου Καραμανλή , υπήρξε η περίφημη διπλή διεύρυνση που εκφράστηκε κυρίως με τη συμμετοχή των Μητσοτάκη, Κανελλόπουλου στη κυβέρνηση αλλά και άλλων στελεχών δεξιότερης προέλευσης ως υποψηφίων Βουλευτών. Ο Α. Παπανδρέου επιχείρησε αντίστοιχο άνοιγμα ( Ι.Μπούτος , Λιβανός ) ενώ Ο Σιμήτης και ο Γ.Παπανδρέου επιχείρησαν και αυτοί με τη σειρά τους να διευρύνουν το ΠΑΣΟΚ (Κοντογιανόπουλος, Μάνος, Ανδριανόπουλος, Ανδρουλάκης κλπ).Το ερώτημα είναι τι εξυπηρέτησαν αυτές οι διευρύνσεις;
Βοήθησαν τα κόμματα στο να μετατοπισθεί το ιδεολογικό τους κέντρο βάρους ;
Αύξησαν τη επιρροή των σχηματισμών στην κοινωνία;
Η πραγματικότητα είναι, ότι με εξαίρεση την περίπτωση Μητσοτάκη – Κανελλόπουλου ,όπου πράγματι έπαιξαν ρόλο σε βάθος χρόνου , όλες οι άλλες διευρύνσεις , πέραν της επικοινωνιακής τους προβολής, δεν προσέφεραν τίποτα τα ουσιαστικό στα κόμματα που τις επεχείρησαν. Δεν εισέφεραν ούτε από ιδεολογικής πλευράς , ούτε πολύ περισσότερο από πλευράς εκλογικής δύναμης. Κάποιες μάλιστα από αυτές δημιούργησαν πραγματικό πρόβλημα στα κόμματα υποδοχής ,όπως για παράδειγμα η περίπτωση Μάνου ,Ανδριανόπουλου. Και είναι λογικό αφού η αύξηση της πολιτικής επιρροής ενός κόμματος , δεν μπορεί να προκύψει δια της αθροίσεως προσωπικοτήτων από άλλους χώρους, Ούτε από συγχωνεύσεις κομμάτων , διότι ο νέος σχηματισμός που θα δημιουργηθεί, δεν θα μπορέσει ποτέ να εκφράσει αθροιστικά αυτό, που τα επί μέρους σχήματα εξέφραζαν. Σε κάθε περίπτωση οι κινήσεις κορυφής, δεν μπορούν να σηματοδοτήσουν αντίστοιχες διεργασίες στην κοινωνία . Αυτό που πρέπει να συμβεί, είναι ακριβώς το αντίθετο. Οι ζυμώσεις στο εσωτερικό των κομμάτων πρέπει να αναδεικνύουν προσωπικότητες με πολιτική προοπτική, ικανές να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των πολιτών. Η οποιαδήποτε διεύρυνση, συνεπώς, στο βαθμό που θεωρείται αναγκαία, πρέπει να γίνεται σε πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο και όχι σε επίπεδο στελεχών. Αντίστοιχα ,και παρά το γεγονός ότι η κοινή γνώμη φαίνεται να συμμερίζεται σε κάποιο βαθμό την ιδέα των κυβερνήσεων συνεργασίας, είναι σαφές ότι δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για μία τέτοια εξέλιξη στη χώρα.
Δεν υπάρχουν , προγραμματικές συμπτώσεις που να μπορούν να στηρίξουν συνεργασίες σε μακροπρόθεσμη βάση.
Δεν υπάρχει « κουλτούρα συνεργασιών » στο πολιτικό προσωπικό της χώρας
Δεν υπάρχει, όμως και πραγματική διάθεση εκ μέρους των ηγεσιών, για μια τέτοια εξέλιξη.
Η περίοδος, εξάλλου, των αλλεπάλληλων εκλογικών αναμετρήσεων, του τέλους της δεκαετίας του ΄90, ήταν πολύ διδακτική από κάθε άποψη.Είναι προφανές, μετά από τριάντα σχεδόν χρόνια δημοκρατίας ,ο τόπος να έχει νέες ανάγκες και να αναζητά νέες σταθερές που θα βελτιώσουν την ποιότητα του κοινοβουλευτισμού και την αποτελεσματικότητα της πολιτικής. Είναι όμως εξίσου σαφές ότι η λύση στην αναζήτηση αυτή ,δεν μπορεί να προέλθει παρά μόνο μέσα από τη μετεξέλιξη των κομμάτων με όρους κοινωνίας , την διεύρυνση του ιδεολογικού τους ορίζοντα και τον θεσμικό εκσυγχρονισμό τους .